بین النهرین (اولین تمدن)

ویژگی های این دوره :

در این دوره مردم اهمیت بسیاری به طبیعت داده و بطور کلی می توان گفت که طبیعت را پرستیده و طبیعت برای آنها مقدس بوده.

به علت مقدس بودن طبیعت برای آنها ، آنها از طبیعت در زندگی خود الهام گرفته . در این دوره زمین را به عنوان منبع بقا و عنصر طبیعی بر شمرده و به همین دلیل زمین نیز برای آنها مقدس بوده . آب را عامل تولید ، بقا ، رویش گیاهان وخنک کردن هوا دانسته و به همین علت آب نیز یک ارزش معنوی برای آنها داشته.

برای دیدن ادامه مطلب اینجا کلیک کنید

ويژگي هاي سرزمين مصر

باغهايي كه از اين دوره باقي مانده است تحت  ديرالبجري است كه بقايايي از اين دوره باقي مانده است .

پايه واساس معماري سرزمين مصر طبيعت بوده كه فرم هرمي شكل داشته كه تقليدي از كوهها است وسر ستونهاي آن تقليدي از گلهاي نيلوفر بوده است كه اصطلاحاً به آنها lutus مي گفتند يا تقليدي از گلهاي پاپيروس بوده كه به آن cyperus papyrus مي گويند .

  معبدديرالبحري از ويژگيهاي معماري و فضاي سبز اين دوره بوده كه شامل يك تراس بوده وبه عنوانيك آمفي تئاتر روباز استفاده مي شده است . سيستم باغسازي در مصر باستان به صورت قطعات مسطح مستطيلي شكل بوده كه گياهان با فرم منظم در داخل اين قطعات كاشته مي شدند . باغهاي اين دوران داراي يك سري كانالهاي آب بوده و در اطراف آن نخلهايي كاشته مي شده كه معمولاً به فرم شطرنجي بوده است .

دوره یونان باستان

از قرن 5 تا4 پیش از میلاد بوده اند . شیوه ی معماری و نوع استقرار معابد باز همگام با طبیعت بوده است و نظم هندسی معابد در کنار نظم طبیعی شکل می گرفته وبا آن ادغام می شده است نمونه ی آن معبد آکروپلیس بوده است ، که در واقع یک مجموعه اي از باغ، کتابخانه ، حمام ، معبد، و یک قصر بوده است.

باغسازی در دوران یونان باستان بعد از اسکندر اهمیت پیدا می کند و با تسلط رومیان بر یونان پیشرفت خیلی زیادی در باغسازی حاصل می شود و اولین باغ یا پارک عمومی در دوره ی یونان کهن احداث شد .

دوره روم باستان

از اواخر قرن 4تاقرن 5 پیش از میلاد بوده است . ویژگی های این دوره کاشت متقارن درختان ، ایجاد فرمهای هندسی است فرم باغهای رومی مانند یک تابلوی طراحی بوده است . عناصر این باغها شامل مجسمه ی اساطیری و قهرمانان رومی ، فواره ها ، استخرها و معابد بوده است. فرم باغها بیشتر به صورت ویلا باغ بوده است و عمدتاً برای تفریح و اقامت اشراف در خارج از شهر روم بوده است . گیاهان به فرم گیاه قابل قبول نبودند بلکه از تکنیک Art Topiary استفاده می شده برای فرم دهی به گیاهان. در واقع گیاه را موقعی قبول داشتند که فرم معماری شده داشتند که به اشکال مکعب ، استوانه ، و کرده بوده است .

باغسازی در قرون وسطی

ویژگی های این بخش : با از بین رفتن امپراطوری روم حدود دو قرن باغسازی و ویلا سازی از بین می رود و فقط محدود می شود به دیرها و معابد. عمدتاً در قرون وسطی هیچگونه اثر مهمی در باغسازی نمي بينيم. در قرنهای 9 و 10 میلادی به معابد هم توجه نمی شدو و هنر باغسازی روبه فراموشی گذاشته شد. در قرن 11 میلادی ، نورمنها روی کار می آیند که به مذهب روی می آورند و معابد رونق می گیرند و تا حدودی به باغسازی اهمیت داده می شود .

در قرن 17 میلادی پادشاه انگستان که مخالف مذهب بوده دیرها را تعطیل می کند و باغسازی نیز تعطیل        می شودکه دوران نزول باغسازی و معماري است.

 دوران مصر باستان

دوران مصر باستان را می توانیم به سه دوره تقسیم کنیم :

1. دروان مصر کهن
2. دوران مصر میانه
3. دوران مصر جدید

که از 3000 سال قبل از میلاد تا 300 سال قبل از میلاد است .

      ویژگی های مصری ها در معماری به صورت پایه ها و ستون ها در معابد و در ارتفاع آنها بوده است .

هدف آنها از هرمی ساختن بناها اعتقاد آنها به یک زندگی ابدی یعنی از خاک به آسمان بوده است.

از فرم گیاه نخل نیز تقلید می کرده اند.

هر م بزرگتر مربوط به رامسس دوم است به ارتفاع 145 متر و دو هرم دیگر به ارتفاع 64 متر است که مربوط به دو فرزند رامسس دوم است که در قاهره به نام gi za قرار دارند.

ستونهای این معابد معمولاً تقلیدی از طبیعت است. از گياه papyrus برای سر ستون های معابد و کاخها استفاده می شده است .

مصری ها به این معتقد بودند که انسانها دارای زندگی ابدی اند به همین دلیل معابدی را که برای یک فرد می ساختند معمولاً با سنگ بود ولی برای انسانهای زنده با خشت خام می ساختند . برای گورستان های خود از سنگ استفاه می کردند و مرده ها را مومیایی می کردند و همه ی مواد لازم برای ادامه زندگی را در اختیار آنها در معابد می گذاشتند .

توسعه باغسازی در قرون وسطی پیشرفتي در اروپا نداشته است. در معماری و در کلیه ی قسمتهایی که مربوط به عمران شهرها بود هیچ پیشرفتی صورت  نمی گرفت .

قرن 15 تا انتهای قرن 16:

این دوره در تاریخ هنر و معماری به نام انسانگرایی و بها دادن به انسان می نامند. در اين دوره :

1. یك سری روش های طراحی ، معماری و روشهای باغسازی را احیاکردند.
2. فرم باغها معمولاً سعی می کردند از عناصری که در قدیم استفاده می شده است استفاده کنند .

بر روی یک نقطه پرسپکتیو مرکزی کار می کردند (در قدیم ) ولی در این دوره پرسپکتیو به صورت یک نقطه گريز به وجود می آید. از تابلوها به باغها توجه زیادی شد به طوری که وقتی در فرمهای باغسازی توجه می کنیم می بینیم که یک سری  باغهای تئاتر مانند است و در این حالت جلوه ی خودش را نشان   می دهد ولی در قرون بعدی فرم ایستا ندارند.

قبل از این در نقاشی ها از شکل افراد استفاده می شد ولی از این دوران به بعد نقاشان به کشیدن منظره ها روی آوردند مثلاً در آثار داوینچی و رافائل می توانیم ببینیم.

باغهایی که ساخته می شد عمدتاً ویلا باغ بود . در بعضی از باغها معمولاً آن چیزی که امروز به عنوان یک چشم انداز در باغسازی به کار می بریم در آن زمان مرسوم بود . که به صورت over look بود. معمولاً باغها بر روی بلندی هایی ساخته می شد که بر سطح شهر مشرف بود.

باغهایی که در دوران انسانگرایی بررسی می کنیم :

1.   ویلا باغها

 villa Medici

در واقع یک نوع باغ ایتالیایی است. در سال 1468 میلادی يعني قرن 15 ساخته شده است در واقع در دامنه ی تپه های اطراف شهر فلورانس ساخته شده و شخصي به نام میکلوتسو این باغ را طراحی کرده است.

یکی از ویژگیهای مهمی كه در villa Medici وجود دارد در واقع یک پیوندی بین ساختمان (بنا) در محیط اطراف آن است این باغ همانند باغهای آن دوره به صورت منظر کشاورزی بوده است و فرم تراس بندی را می توانیم در آن ببینیم كه فرم کاشت گیاهان به صورت خطی و توده ای بوده است .

2. Villa Laute

در سال 1564 میلادی تأسیس شده است که توسط یک معمار به نام وینولو ساخته شده است ، در بخشی به نام Bagnaya (بانایا). یک باغ به سبک ایتالیایی بوده است . حرکت آب در امتداد محور باغ به عنوان موضوع اصلی این ویلا باغ بوده و به یک فرم ویلا باغ منظر بوده است. حرکت آب در این باغ از درون یک غار که در داخل یک جنگل است شروع می شود و بعد از عبور از تراسهای باغ در فواره ها و کانالهایی که در کنار محور های باغ قرار داشته جریان پیدا می کند تا اینکه در پائین ترین سطح باغ  به یک فضای طراحی شده می رسد که در واقع از بخشی به نام پارترها تشکیل می شده است .

اشکالهای هندسی را با پارترها (دیوارها ی سبز) به وجود می آوردند و شکل آنها در بلندی بیشتر به چشم می خورد .

      در پایین ترین نقطه ی باغ به صورت ساکن در یک آب نما که دارای مجسمه بوده اند قرار می گرفته است .

یکی از ویژگی باغهای ایتالیایی این بوده است که برروی تپه های اطراف شهر باغسازی می كردند و منظره پرداز بوده است .

 villa D'este    :

    که در سال 1550 میلادی در قسمتی به نام تيولی درنزدیکی شهر روم بوده است که بر روی تپه ساخته شده است. توسط شخصی به نام پيرلیگوریو ساخته شده است .

از ویژگی های این ویلا این بوده است که طرح آن فرم محوری داشته است و صحنه آرایه هايی با آب در این باغها می بینیم. درخت کاری منظم درامتداد خیابانها بوده است وبرای این کار از سروهای معمولی استفاده می کرده اند(حالت هرس شده).

از معبرهای سرپوشیده از گیاهان استفاده می شده است که از Arc , pergula و آلاچیق استفاده می شده است .

تراس بندی این باغ از ویژگی دیگر آن است . و در همه ی قسمتهای باغ مجسمه هایی را می توانیم ببینیم این تراسها که در باغهای آن زمان وجود داشته است از رمل ها و پله ها استفاده می شده است .

3.    villa palladio  باغهای پالادیو :

در سال 1500 میلادی ساخته می شوند .

4.    villa Madama ویلا ماداما :

که از فرمهای ویلا باغ منظر بوده که در سال 1519 ساخته شده است که در داخل جنگل و در کنار رودخانه Tevere طراحی شده است .

مصری ها در نقاشی های خود از فرم گیاهان استفاده می کنند.

فرم گل آذین پاپیروس فرم سرستونها است این گیاه ، گیاه آبی است و در کنار رودخانه مي رويد.

اولین باغهایی که در جهان به وجود آمده باغهای معلق بابل بود که ما اثر خاصی از آن نداریم این باغها حالت تراس بندی داشت و علت معلق بودن آن همین است . سیستم آبیاری بسیار پیشرفته ای داشتند که درختان را در ارتفاع زیاد آبیاری می کردند . روزانه حدود 600 هزار کیلوآب جابه جا می شده است . که در واقع یک کاخ بوده است . فرمهای گیاهی در همه جای این باغ دیده می شود .

هر جایی که گیاه داشته باشد و حالت دالان مانند داشته باشد pergola است

باغهای فرانسه به قرن 18 برمی گردد باغهای تاریخی فرانسه 2 تا بیشتر نیست و محل تفریحی بوده است (باغ ولوویکومت)

در باغهای فرانسوی از پارترها خیلی استفاده شده است که یک سری نقش و نگارهای بسیار پیچیده اي به وجود می آورده اند به همین دلیل باید از بالا به این باغها نگاه کنیم ، حالت تقارن در این باغها دیده می شود (باغ ولوویکومت). در انتهای این باغها جنگل دیده می شود همه ی گیاهان را می توان در این باغ (باغ ورسای ) پیدا کنیم . در این باغ از پارترها خیلی استفاده شده است و گیاهان فرم Topiaria را دارند.

دروه باروک :

که مربوط به قرن هفدهم است. باغسازی به تبع نقاشي و معماری که در این دوره وجود داشته تغییر پیدامی کند.

قبل از این در تابلوهای نقاشی توجه به نقطه گریز مرکزی وجود داشت و در واقع همه قسمت ها را یک نقطه گریز مرکزی مشخص مي شد .

ویژگی های این دوره : پرسپکتیوهایی که در این دوره انجام می شود نقطه ی گریز در بی نهایت دارند که جایگزین منظرها و معماری هايی می شود که نظم مرکزی داشتند که اصطلاحاً به آن پرسپکتیو نامحدود        می گویند. در نقاشی هایی که از مناظر تهیه می شود در این دوره محیط تابلوها از معابد و تصاویر باستانی و پس زمینه های خرابه های روم باستان استفاده می شود که در باغسازی نماد پیدا می کند .

عمدتاً نقاشانی که در این دوره کار می کردند از نمونه های باستانی و اساطیری به عنوان پس زمینه استفاده     می کردند .

باغهایی که در این دوره ساخته می شود باغهایی است که توسط اشراف ساخته می شود وبه صورت ویلا باغ است .

ویلا آلدوبراندیني Aldobarandini

که در اوایل قرن هفدهم و اواخر قرن شانزدهم سال 1598 ساخته شده است در نزدیکی شهر روم ساخته می شود در بخشی به نام فراسکاتی Frascati (تپه های فراسکاتی) طراحانی که این باغ را طراحی کردند: دلاپورت و فونتانا هستند .

ویژگی این باغ این است که صحنه آرایه های این باغ حول یک محور اصلی سازمان پیدا می کند و منظر طبیعی هماهنگ است با منظر معماری در واقع با هم ترکیب می شوند و جدایی ناپذیراند. از فضاهای متضاد در احداث این باغ استفاده کردند ترکیب این باغها (فضاهای متضاد) به گونه ای است که نمی توان جدا آنها را دید و اصطلاحاً حالت وحدت و یگانگی دارند.

2. ویلا گامبریا   villa Gamberaia

این ویلا در نیمه قرن 17 (سال 1650) ساخته شده است ودر نزدیکي شهر فلورانس ساخته می شود ویژگی این باغ شبیه به باغ آلدوبراندینی است به این ترتیب که محیط طبیعی و بافت معماری با هم ترکیب می شوند و معمولاً به صورت یک صحنه تئاتر دیده می شود و در واقع مکانی است برای دیدن در باغهای این دوره نمی توان قدم زد بلکه باید بایستد و باغ را تماشا کرد.

3. ویلا گارزونی  Villa Gar zoni

که در قرن 17 ساخته می شود و به صورت تراس بندی است (همانند دیگر باغهای ایتالیایی) واز 3 تراس تشکیل شده است و همانند باغهای قبلی همه عناصر یک باغ حول یک محور واقع است .

ویژگی باغهای دوره باروک تقریباً یکسان است و معمولاً این باغها برروی تپه ها ساخته می شدند و حالت تراس بندی داشتند.

باغسازی در قرن 18 میلادی:

ویژگی که در این دوره وجود دارد که در واقع به دوره ی روشنگری نامیده می شود عبارتند از : فضاهای جدید که در فضای شهری به وجود می آید مثل میدان بلوار،پارک و ... است

ما می توانیم باغهای این دوره را به صورت ویلا پارک منظر ببینیم این دوره با یک سری تحولات اجتماعی سیاسی صنعتی همراه بوده است و اعتقادی به علم پیدا می شود که قبلاً وجود نداشته و هر چیزی که بر پایه ی علم باشد مورد قبول است .

کسی که بیشترین طراحی را در این دوره انجام می دهد شخصی به نام لونوتر بوده است که طراح باغ های ولوویکویت و ورسای بوده است اصول طراحی که لونوتر انجام داد استفاده از محور خط تقارن و پرسپکتیو نامحدود است استفاده از ترکیب تضادها و کنترل زوایای دید را در این باغ وجود داشته است و استفاده از عناصر گیاهی بوده است .

باغهایی که در این دوره ساخته می شود در اواخر قرن 17 ساخته می شود  ودر اوایل قرن 18 باغهايي شبيه به ويلا جوليا است كه ويژگي هاي يك باغ قرن 18 را به ما القا می کند .

تأسیس این دو باغ در نیمه قرن 17 بوده است .

ولوویکومت

باغ ولوویکومت در سال 1661 ساخته می شود و از یک محور طولی وچندین محور عرضی تشکیل می شود و باغ به چندتراس تقسیم می شود تم اصلی باغ آب رودخانه و شیب زمین است و عناصر متضاد در این باغ به کار برده شده است .

ترکیب فضاهای باز و فضاهای مسدود در این باغ وجود دارد (تضادفضاهای روشن و تیره دیده می شود )

باغ ورسای

در سال 1674 میلادی لونوتر باغ ورسای را طراحی می کند که این باغ به صورت یک شهر قصر، پارک بوده است و هر کدام از اینها در یک طرف بوده است این باغ اقامتگاه است

مرکز اصلی این باغ قصر بوده است که محوطه را به دو بخش تقسیم می کند در یک سمت شهر را می بینیم (با شبکه شطرنجی) و در طرف دیگر پارک است که حول یک محور مرکزی با پرسپکتیو نامحدود دیده می شود و این باغ تسلط انسان بر طبیعت را نشان می دهد .

انسان در این دوره قدرت خود را به رخ طبیعت می کشد. در باغ ورسای آب نما و مجسه های زیادی وجود دارد و درختان به صورت توده ای است و به فرم هندسی توجه نمی شود .

در این باغ حدود 1400 فواره به کار برده شده است ساخت باغ ورسای حدود 25 سال طول می کشد وحدود 25000 اصله ی درخت از مکانهای مختلف برای این باغ تهیه کردند . و بعد از اتمام باغ ولوويکومت احداث آن شروع می شود .

استفاده از طرح های پیچیده هندسی از ویژگی های باغهای اواخر قرن 17 است .

ویلا جولیا    Villa Gullia

در جنوب ایتالیا ساخته شد و به صورت یک گردشگاه عمومی است و به صورت ویلا باغ منظر است و پلان آن به صورت مربع است و به وسیله یک سری محورهای شعاعی تشکیل شده که این محورها از ورودی باغ تشکیل می شود و در مرکز باغ به هم می رسند فلسفه ی طراحی این باغ تأثیر اندیشه منطق گرایی در قرن 18 است

کارلسروهه

کارلسروههCarlserruheیک میدان شهریی است که آنقدر بزرگ است که به صورت یک پارک است و میدان پارک است که تحت تأثیر اصول طراحی لونوتر ساخته می شود ساختار هندسی شهر در رابطه با این باغ (که قصر هم است ) قرار می گیرد و پلان آن به شکل گرد و مدور است و شامل 36 گذر شهری است که این 36 گذر در مرکز شهر به هم می رسند . ویژگی کلی این باغ این است که شهر و طبیعت را به هم گره می زند و 4/3شهر از پارک تشکیل شده است .

به این نوع شهرها ، باغ شهر می گویند که شهر در دل یک پارک قرار گرفته است اصفهان در زمان صفویه یک باغ شهر بوده است .

باغسازی در انگلستان در قرن 18 :

باغهای اولیه که در انگلستان وجود داشتند باغهای هندسی بوده اند از روشهای باغسازی در قرن 17 در ایتالیا استفاده می شده است ولی بعد از آن به سمت باغسازی آزاد حرکت می کند و طرح خود را در قید و بند طرحهای هندسی قرار نمی دهد . معمولاً یک سری قطعات چمن کاری شده ، تپه های کوتاه و تک درخت می بینیم.

باغ روشام

این باغ ها حالت طبیعی و روستایی دارد و این یک سبک باغسازی در انگستان است

این باغ در سال 1740 در نزدیکی Oxford و در کنار رودخانه Cherwell و توسط شخصی به نام کنت ساخته می شود برای دیدن این پارک باید حرکت کنیم و در یک دید منظر تمام باغ را نمی توانیم ببینیم.

این باغ دارای گذرهای مارپیچ است که يك سري طرح های مارپیچی در این باغ به کاربرده شده است و این باغ از یک زمین Golf شروع می شود و در انتها به یک مجسمه می رسد . این گذرهای مارپیچ در دل جنگها که بخشهای تاریک است کشیده می شود و در واقع پارک در وسط یک جنگل است از آب نماهای مختلف و مجسمه های مختلف (مجسمه ی ونوس که در گودی قرار گرفته و مجسمه آپولون در بلندی قرار گرفته است ) استفاده شده است .

باغ استورهد   stourhead

این باغ در سال 1725 ساخته می شود و از لحاظ مساحت بزرگتر از باغ روشام است زمیني که برای ساخت این باغ استفاده شده است در یک گودی است که اطراف آن تپه ها وجود دارد این پارک یک پارک موضوعی است .

عناصری که در این پارک وجود دارد از معابد ، پلهاي سنگي ،کلبه ی روستایی ، برجها ، غارها ، مجسمه ها هستند که همه ی اینها یک داستان اساطیری را بیان می کند .

سیستمی که در این باغ وجود دارد (فسلفه ای که در این باغ وجود دارد ) یک سیکل زندگی را بیان می کند (تولد، مرگ ، تولد دوباره)

تولد: به عظمت رسیدن امپراطوری روم

مرگ : امپراطوری روم تمام می شود

تولد دوباره : به وجود آمدن امپراطوری بریتانیا در انگلستان

بازنویسی: ابوطالب آقائی