داربست ها یا پرگولا
در طول تاریخ ، احداث این گونه سایه بان ها ، بسیار متداول و مرسوم بوده ، شاید گاهی مفهوم لغت به گونه ای باشد که در خواننده بتواند تصوری از ستون های مرمرین (روی آنها به فواصل مختلف سرپوش هایی از مصالح مختلف همراه با پیچش و پوشش گیاهان زینتی ) را پدید آورد. ولی به طور کلی این سایه بان ها به منظور ایجاد زیبایی و فضایی نیم سایه ، در روی قسمتی از تراس ها ، کنار دیوار ، بر روی راهروهای بریک که یک طرف آن دیوار می باشد، احداث می گردد. طراحان در نیم قرن گذشته به احداث داربست کمتر توجه نموده اند. ولی امروزه در معماری باغ ، پارک ها و منازل با فضای بزرگ ، کاربرد آن بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. قبل از احداث پرگولا ، بایستبی به سبک و فرم ساختمان کاملا توجه داشت ، تا هماهنگی آن با تمام خصوصیات ساختمان و باغ برقرار باشد.
کاربرد مصالح ساختمانی در شکل و زیبایی اولیه داربست بسیار موثر است . همچنین در انتخاب گیاهان به عنوان پوشش بایستی دقت شود و مناسب است بیشتر از گیاهان رونده مانند رزرونده ، کلماتیس ، گلیسین و ... استفاده کرد. طول و عرض داربست بر حسب موقعیت محل احداث ، متغیی می باشد.
شاید داربست ها را بتوان در اشکال و گونه های دیگری به عنوان آرک ، با فواصلی در خیابان های باریک ، با مصالح مختلف ایجاد نمود. آرک بیشتر در پارک ها یا منزلی که فاصله درب ورودی و ساختمان زیاد است یا درب ورودی توسط خیابان طویلی با ساختمان ارتباط پیدا می کند، کاربرد دارد.
اصولا در خیابان های طویل ، کاربرد تعدادی از آرک ها ( طاق نماهای چوبی یا فلزی ) با عرض های مختلف در فواصل متفاوت ضروری می باشد. در کنار و اطراف پایه آرک ، گیاهان رونده و پیچنده ای که دارای گل های زیبا می باشد، کاشته می شوند و طاق نصرت هایی همانند تونل از گل و گیاه پدید می آورند.
نویسنده:ابوطالب آقایی www.tarrahifazayesabz.blogfa.com
آلاچیق ها
تعریف آلاچیق
در پارکهای عمومی ، فضاهای بزرگ و … اطاقکهایی که کاملا با مصالح ساختمانی بنای منازل متفاوت می باشد ، ساخته می شود که نقش آنها نوعی سایه بان و یا استراحت گاهی موقتی برای عابرین است.
معمولا در ساختمان این گونه اطاقک ها (آلاچیق) ، نکاتی را که از نظر چشم انداز و برخورداری از زیبایی منطقه ضروری می باشد ، مورد توجه قرار می دهند.گاهی در میان یا کنار این گونه آلاچیق ها ، حوضچه های کوچکی احداث یا در وسط آن از درختان پا بلندکه بتوان در بالای آن چتری به منظور ایجاد سایه و تنوع در یکنواختی ایجاد نماید ، غرس می کنند.معمولا محل نصب یا برپا داشتن آلاچیق ها یک فرمول مشخص و کاملا نثبیت شده ای ندارد.گاهی آلاچیق ها را کنار استخرهای بزرگ ، آب نماها یا بر فراز بلندی در باغ ، در میان توده ای از درختان که حالت جنگلی دارند ، بنا می کنند.به طور کلی تاریخچه احداث آلاچیقبه طور مستند در آثار باقی مانده ، چندان مشخص نیست. ولی از اوائل قرن هفدهم ، کم و بیش در برخی از باغات و قصر ها ، اطاقکی را دور از محل ساختمان به عنوان نشتن گاه میان روز و یا خلوت گاه می ساخته اند و برای تزئین داخلی یا خارجی آن از گلدان های گل استفاده می شده است.به عنوان مثال آلاچیق معروف باغ نیمانس در ساسکس انگلستان به سبک ایتالیایی همراه با ستون ها یا آلاچیق هایی به سبک کیوکس های شرقی در باغ سزین کوت در گوسیسترشیر کنار زمین بازی تنیس است. شکل و محل تعبیه آلاچیق ، بستگی به موقعیت زمین ، سلیقه طراح و شناخت چگونگی هم آهنگی با یکدیگر عوامل موجود را در باغ دارد.
در شمال ایران آلاچیق ها بیشتر در باغات چای و میوه ، به اشکال مختلف با مصالح ساختمانی متنوع از قبیل : چوب ، بقایای ساقه های برنج و گندم ، هنوز هم مرسوم است . در برخی دیگر از نقاط ایران این گونه آلاچیق ها علاوه بر ویژگی خاص خود ، به عنوان انبار های موقت یا استراحت گاه نیم روز ، مورد استفاده قرار می گیرند. مصالح ساختمانی که در آلاچیق های روستایی ایران بکار می رود ، بسیار ابتدائی و از مصالح ارزان قیمت می باشد.
چگونگی طراحی یک آلاچیق
برای احداث داربست ، آلاچیق و دیگر فرم هایی که بتواند در نقش سایه انداز را داشته باشند ، از انواع مصالح ساختمانی استفاده می شود. ولی همان گونه که قبلا توضیح داده شد ، آلاچیق ها علاوه بر سرپناه و سایه انداز بایستی به نحوی نقش پناهگاه را نیز داشته باشد.بنابراین پی یا پایه های آلاچیق را تا ارتفاع نیم متر با سنگ ، آجر یا بتون بالا آورده و در روی آنها به آنواع و اشکال مختلف ، دیواره و طاق را با مصالحی از قبیل آهن گرد یا تسمه ای ، نبشی و چوب خراطی شده یا طبیعی به ارتفاع حداکثر دو و نیم متر بنا می کنند. نقشه ساختمانی آلاچیق را بصورت چند ضلعی منظم ، مربع ، دایره یا مستطیل و … با طاق گنبدی یا ساده ترین آن به طور مسطح طراحی کرده و می سازند. دیواره های آلاچیق توسط گیاهانی ( رونده یا پیچنده ) به منظور ایجاد سایه ، محصور می شوند.لذا در فواصل معینی از ستون ها یا پایه های آلاچیق ، گیاهانی سریع الرشد کاشته می شود.گاهی به جای گیاهان زینتی از برخی در ختان میوه ماننده مو و یا درختانی که بتوان به آنها فرم داد ، کاشته می شوند. در داخل آلاچیق ، می توان از میز و صندلی های چوبی ( که امکان دارد این چوب ها به اشکال طبیعی تزئین شود) ، سنگی یا سکوبندی (چوبی ، بتونی ، آجری ، سنگی ) استفاده کرد. معمولا کف آلاچیق را از آجر ، سرامیک ، بتون ، شن های رنگی یا ساده و … همانند آنواع دال های خیابان ها ، مفروش می نمایند . دور تا دور آلاچیق را با عرض حدود یک متر ، با انواع مصالح ساختمانی و تزئیناتی که هماهنگ با طرح عمومی باغ یا پارک می باشد ، مفروش می کنند.
نویسنده : ابوطالب آقائیwww.tarrahifazayesabz.blogfa.com
کاربرد و انواع نرده ها در فضای سبز
کاربرد نرده در آغاز ، به منظور وسیله حفاظت ساختمان ، باغ و پارک و ... بوده، ولی امروزه علاوه بر نقش حفاظتی جنبه تزئینی نیز دارد. طبیعی است بر حسب نوع جنس و کاربرد آن ، متخصصین طراحی، انواع و اشکال متنوعی را در این زمینه ارائه و توصیه کرده اند که بر حسب کاربرد به چند دسته طبقه بندی می شوند:
1- نرده های آهنی و توری
نرده های آهنی ، برحسب ذوق و سلیقه سازندگان به اشکال مختلف و طرحهای متنوع ، برای علاقه مندان تهیه و ارائه شده است . این گونه نرده ها ممکن است به طور مستقل با سطح زمین در ارتباط بوده ، طول و ارتفاع آنها متغییر می باشد. همچنین بر حسب سلیقه های خاص فردی ، نرده های آهنی بر روی دیواره های کوتاه، توسط ستون هایی به یکدیگر متصل می گردند و دیواره حفاظتی را پدید می آورند. در کنار این گونه نرده ها ، می توان از برخی گیاهان رونده یا گیاهان مربوط به پرچین ، جهت تزئین استفاده نمود.
2- نرده های چوبی
با وجود آن که عمر و دوام چوب در این مورد بسیار کم و محدود است ، لذا امروزه کاربرد آن بسیار می باشد. این گونه دیواره ها در بیرون ساختمان به منظور دیواره حفاظتی همراه با پوشش گیاهی جهت زیبایی مرسوم است و به اشکال مختلف و متنوع ساخته می شوند. دیواره های مزبور ، گاهی از شاخه های درختان به صورت طبیعی یا کاملا خراطی شده ، مورد استفاده قرار می گیرند . دیواره های چوبی علاوه بر نقش حفاظتی ، در داخل باغ و پارک به صورت پاراوان یا دیواره های منقطع برای گیاهان رونده در نزدیک دیوار ساختمان یا در وسط چمن بکار می رود.
3- نرده های تزئینی فایبر گلاس
امروزه با پیشرفت صنعت پتروشیمی ، برخی از متخصصین با رنگ ها و صور مختلف ، نرده هایی با طول و عرض مناسب در کارخانجات تهیه و در دسترس علاقه مندان قرار می دهند.
نویسنده:ابوطالب آقائیwww.tarrahifazayesabz.blogfa.com
انواع دیواره های مورد استفاده در فضای سبز
در یک باغ ، برای ایجاد تنوع بیشتر در چشم انداز ، مخصوصا در زمین های ناهموار و شیب دار ، از یک سلسله کارهای ساختمانی استفاده می شود. مانند : دیوار ه های کوتاه ، دیواره های بلند و سلسله ای.
احداث اینگونه دیواره ها علاوه بر زیبایی ، از فرسایش خاک مخصوصا در شیب های تند ، جلوگیری کرده و یا به منظور بادگیر استفاده می شوند. دیواره ها ممکن است متداوم یا منقطع و در سطح آنها می توان گلکاری نمود.
انواع دیواره ها
1- احداث دیواره با سنگ بدون ملات ( سنگ لایه ای ) یا با ملات
اینگونه دیواره ها از روی هم چیدن تخته سنگ های متعدد در یک بریدگی پدید می آید . معمولا این تیپ دیواره ها ابتدائی ترین فرم ساختمانی است که جزء ساختمان های اولیه ، انسان می شناسد.
2- دیواره ساخته شده با مصالح ساختمانی
این نوع طرح بسیار فراوان است و در بین سنگ ها و آجرها از پوشش اتصالی (ملات) استفاده می کنند.
3- احداث دیواره های ساختمانی با پوششی از گل
در حقیقت اینگونه دیواره ها می توانند یکی از دو فرم ذکر ده در بالا باشند. بطوری که گلکاری یا کاشت گیاهان رونده با افزایش خاک و کود در فواصل و لابه لای سنگ ها میسر گردد. امروزه برای ایجاد شکل طبیعی یا وحشی در باغ یا به عبارت دیگر انتقال طرح های طبیعی با مقیاس کوچک تر ، از این گونه دیواره های سنگی بدون ملات همراه با گیاهان کاشته شده استفاده می شود.
4- دیواره های چوبی
در برخی از شیب ها با بکار بردن قطعات چوبی یا بامبو (از تنه و شاخه های طبیعی درختان و نی ) که قسمتی از آن را در خاک فرو می برند (قطر آنها نیز تقریبا باریک می باشد ) ، می توان به زمین شکل داد و انواع دیواره ها و یا تراس بندی ها را پدید آورد. ارتفاع این گونه دیواره ها بر حسب شیب زمین یا نوع گیاه مورد نظر ، متغییر می باشد.
انواع دیواره ها بر حسب مصالح ساختمانی
1- دیواره های سنگی
برای احداث اینگونه دیواره ها ، لازم است ابتدا از قطعات بزرگ سنگ و به تدریج که ارتفاع دیواره بالا می آید ، از قطهع سنگ های کوچک تر استفاده کنیم . گاهی دیواره ها دارای شیب بسیار ملایمی است که می تواند بر حسب شیب زمین تعداد آنها متفاوت و متغییر باشد.برای احداث دیواره های شیب دار ، گاهی تنوع همانند پله در فرم دیواره ایجاد می کنند. سنگهایی که به منظور احداث دیواره ها بکار می روند ، ممکن است کاملا فرم داده شده یا به شکل طبیعی باشد. بر حسب موقعیت زمین ، می توان دیواره ها را با ارتفاع های مختلف ، صاف و منطبق احداث نمود.
2- دیواره های بتونی
ساختن دیواره های بتونی جالب نمی باشد. ولی می توان با بکار بردن سنگ (در داخل آنها به منظور تولید برجستگی )یا حفره هایی در آن ایجاد نمود که در داخل آنها خاک باغبانی ریخته و با کاشت انواع گیاهانی که در لایه های تخته سنگ ها رشد می کنند ، تزئین کرد.
3- دیواره های سفالی
در این مورد از قطعات سفلی مسطح برای ساختن دیواره های تزئینی به اندازه های کوچک استفاده می شود که بسیار جالب توجه بوده و بین قطعات هر قشر سفال ، یک ملات ضخیم گذاشته می شود.
4- دیواره های آجری و موزائیکی
مصالح ساختمانی در اینگونه دیواره ها ، شامل انواع آجرها به اشکال مختلف و ابعاد متغییر می باشد . گاهی در لابلای این گونه دیواره ها گیاهان رونده یا گیاهان چسبنده کاشته می شود.
5- دیواره های سبز یا پرچین
دیواره هایی که از گیاهان همیشه سبز ایجاد می شوند ، پرچین نامیده و بر حسب نوع گیاه و منظور خاص ، دارای ارتفاع مختلف می باشند. پرچین بیشتر در اطراف منازل ییلاقی یا پارک ها ویا ... به عنوان دیواره همیشه سبز کاربرد دارد.در پاره ای موارد ، پرچین به طور منقطع یا سرتاسری در کنار نرده ها به عنوان دیواره همیشه سبز حفاظتی به کار می رود.
تعدادی از گیاهانی که به عنوان پرچین یا دیواره سبز کاربرد دارند
1- اسپیره سفید یا گل عروس | 2- اسپیره پُرپر | 3- اسپیره سرخ | 4- اسپیره رعنا | 5- اسپیره سرخ ابلق |
6- برگ نو برگ درشت | 7- برگ نو معمولی | 8- برگ نو ابلق طلایی | 9- شمشاد رسمی | 10- شمشاد ابلق سفید |
11- شمشاد ابلق زرد | 12- شمشاد نعنایی | 13- شمشاد اناری | 14- سرو تبری (نوش) | 15- سرو خمره ای |
16- تمشک | 17- زرشک برگ قرمز | 18- پیرو کانتا | 19- دوتزیا |
|
نویسنده :ابوطالب آقائیwww.tarrahifazayesabz.blogfa.com
بام های سبز، باغ هایی که به جای سطح زمین در پشت بام خانه ها ساخته می شوند، امروزه در بیشتر شهرهای پیشرفته و پرجمعیت دنیا که به علت افزایش ساخت و ساز و کاهش سطح زمین با کمبود فضا مواجه می شوند، جایگزین فضای سبز شهری یا همان پارک ها شده اند .
اما این فناوری سبز و هنر معماری نوین در ایران که سرانه فضای سبز آن از حد متوسط نیز پایین تر است به علت ناآگاهی و شناخت نداشتن مردم و بی توجهی مسوولان همچنان ناشناخته و مهجور مانده است.
پرداختن به این فناوری می تواند از بزرگترین تحولات مثبت زیست محیطی در شهرها محسوب شود. بام های سبز(Green Roof) ، فضاهای سبزی هستند که به واسطه افزودن لایه هایی که قابلیت رشد و نمو گیاهان را دارند بر فراز پشت بام خانه ها ایجاد می شوند.
ساخت بام سبز قدمت بسیار طولانی دارد و به قرن های 7 و 8 پیش از میلاد مسیح بازمی گردد. تمدن های آسیایی پدید آمده در کنار رود دجله و فرات جزو اولین گروه هایی بودند که این هنر را به وجود آوردند که معروف ترین آنها باغ های معلق بابل کهن است. پس از آن ، بام های سبز به صورت پراکنده برای هزاران سال در مناطقی از اسکاندیناوی ، کردستان ، ایران ، ترکیه و عراق به نحوی برجسته ساخته می شدند.
ترکیب گل و خاک که به عنوان مصالح سنتی ساختمان سازی برای تشکیل سقف در این مناطق به کار برده می شد معمولا حاوی دانه های علف و گیاهان خودرویی بود که پس از استقرار خشت ها در پشت بام خانه ها، رویش یافته و بستری سبز و دلنشین پدید می آورد. این هنر کم کم با کاشت انواع گیاهان زینتی و تلفیق معماری و روش های ساختمان سازی گسترش پیدا کرده و امروزه به صورت یک فناوری نوین در بسیاری از شهرهای اروپا، امریکا و برخی شهرهای آسیایی بخصوص آلمان و سنگاپور به عنوان مکانیسمی برای روح بخشی به ساختمان ، افزایش سرانه فضای سبز شهری و حفظ هزینه های بلندمدت بناها محسوب می شود.
سعیده اختیاری |
www.tarrahifazayesabz.blogfa.com